Stiltewandeling 14 juni 2023

Ha stiltewandelaars, gedichtenlezers en liefhebbers van een goed gesprek!

Een fantastische, zomerse morgen om te stiltewandelen. De zonscheen fel, maar er stond een fiks windje, zodat het absoluut niet te warm was. De natuur is op z’n uitbundigst. Vogelgefluit en zoveel mooie tinten groen!

We liepen met een gedicht van Judith Herzberg:

Er is nog zomer

Er is nog zomer en genoeg
wat zou het loodzwaar
tillen zijn wat een gezwoeg
als iedereen niet iedereen
ter wille was als iedereen
niet iedereen op handen droeg.

Judith Herzberg (poëziewaaier 1992)

We waren maar met z’n drietjes en het gedicht is maar kort, en toch wisten we er een heel gesprek aan te wijden.

Ik vind zelf de eerste zin zo fijn: het eindeloze gevoel van de zomer, als het leven wat losser en soepeler gaat en vooral het “genoeg”.

Ook de anderen vatten “zomer” breed op. Het zou staan voor het hoogtepunt van bloei, voor overvloed en voor vreugde.

Dat gevoel van eindeloosheid, dat ik erbij ervaar, is natuurlijk schijn, want na de zomer komt onvermijdelijk weer een herfst en winter. Is dan het “genoeg” ook voorbij?

In elk geval is er nu genoeg. En dan komen we bij de volgende zinnen. ‘In vreugde kun je makkelijker uitdelen’, zo zei één van de wandelaars. ‘Van overvloed natuurlijk ook’.

Maar dan nog is het wel een érg mooi beeld, als iedereen iedereen ter wille zou zijn en iedereen iedereen op handen zou dragen. ‘Een beetje over de top, euforisch haast.

Want, kan dat wel?

Tja, in elk geval zou het wenselijk zijn. Een ideaal. Dat iedereen omkijkt naar elkaar, niemand niet gezien is, niet geholpen. En dat we elkaar dragen. Prachtig! Een wandelaar stelde voor om bij “iedereen” steeds ‘ieder mens’ te denken, steeds weer een mens.

De wandelaars vonden het wel een erg utopisch beeld. Vonden dat het eigenlijkonmogelijk is. Mensen hebben misschien wel de intentie om er te zijn voor elkaar, rekening te houden met elkaars moeilijkheden en wensen, maar we zijn maar mensen. Het menselijk tekort zal ons bij tijd en wijlen altijd in de weg zitten. Dan zijn we teveel gericht op onszelf, nemen we teveel ruimte in, verplaatsen we ons te weinig in de ander.

En toch, het is wel het visioen dat de bijbel ons voorhoudt, onze opdracht: een rechtvaardige wereld. Waar mensen elkaar werkelijk dragen, waar er vangnetten zijn, zodat niemand buiten de boot valt.

Ik denk dat juist vanwege het menselijk tekort: onze eigen moeites en gevoeligheden, het niet altijd in staat zijn rekening te houden met de ander, te helpen en te geven, en omdat dat we bij tijd en wijlen ook moeten opladen, rusten, genieten, dat we daarom we een samenleving vorm zouden moeten geven, die niet het recht van de sterkste, rijkste, gezondste, assertiefste etc. de boventoon laat voeren. Maar dat we het systeem zo inrichten dat iedereen iedereen draagt.

En als iedereen iedereen draagt ís het ook geen gezwoeg meer, dan weegt een ander mens niet meer zwaar.

“Ter wille” vind ik bij nader inzien best erg dienstbaar overkomen. Maar één van de wandelaars verbond het met het op handen dragen, waardoor er positief oplicht dat ondanks het gezwoeg van alle dag er gelukkig vele handen zijn die helpen, een handje uitsteken, handen van mensen die iemand ter wille willen zijn.

We benoemden de dilemma’s van het samen dragen.

Mij lijkt dat we met elkaars als welvarend Europa en zeker Nederland toch wel samen de mensen die vluchten voor geweld, armoede en klimaat kunnen dragen. Maar hoe groot is onze draagkracht als er al woningnood is?

Ik verdiepte mij voor een Morgengebed in het thema ontferming en offer. Hoe ver moeten we gaan in de opdracht tot ontferming, het helpen en geven?  Wat als je er zelf bij inschiet?

Rabbijnen zeggen dat je zoveel moet geven, dat de ander evenveel heeft als jij. Dat is werkelijk delen.

Kunnen we dat dragen? Onze persoonlijke welvaart (onze energie en tijd enz.) tot die eis toe delen?

Ik vind dat zelf geen eenvoudige vraag. Erg ongemakkelijk ook…

We moesten er op een ander moment nog maar eens over doorpraten.

Lieve mensen,

Er is nog één stiltewandeling gepland tot de zomervakantie, maar die is twijfelachtig vanwege een eventuele injectie in mijn knie. Houd dus je mail hierover in de gaten!

Het is op vrijdagochtend 30 juni.

Hartelijke groet!

Berta